پتوز بطور خلاصه
پتوز حالتی است که با افتادگی یا افتادگی پلک فوقانی مشخص می شود. این می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است ناشی از عوامل مختلفی از جمله ضعیف شدن ماهیچه های پلک مربوط به سن، بیماری های عصبی مانند میاستنی گراویس، یا مسائل مکانیکی مانند ضربه یا تومور به پلک باشد. پتوز می تواند بینایی را مختل کند و ممکن است باعث خستگی یا خستگی چشم شود. گزینه‌های درمانی پتوز به علت زمینه‌ای و شدت بیماری بستگی دارد، از مشاهده موارد خفیف تا اصلاح جراحی برای موارد شدیدتر که بینایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند یا باعث نگرانی‌های زیبایی مهم می‌شوند.
درمان پتوز بدون جراحی
- پتوز که افتادگی پلک فوقانی است، گاهی اوقات بسته به علت و شدت آن بدون جراحی قابل کنترل است. در اینجا چند گزینه درمانی غیر جراحی برای پتوز وجود دارد:
- عصا پلک یا نوار چسب**: در موارد خفیف پتوز، می توان از عصاهای مخصوص پلک یا تکنیک های نواری برای بلند کردن افتادگی پلک و بهبود موقت بینایی استفاده کرد. این وسایل را می توان روی عینک یا مستقیماً روی پلک قرار داد.
- تزریق بوتاکس**: تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) را می توان برای بالا بردن موقتی افتادگی پلک با تضعیف عضله مسئول پایین کشیدن آن استفاده کرد. با این حال، اثرات تزریق بوتاکس موقتی است و ممکن است لازم باشد هر چند ماه یک بار تکرار شود.
- تمرینات پلک**: برخی تمرینات و تکنیک های چشمی می توانند به تقویت عضلات کنترل کننده حرکت پلک کمک کنند. این تمرینات ممکن است توسط چشم پزشک یا فیزیوتراپیست متخصص در توانبخشی چشم توصیه شود.
- درمان شرایط زمینه ای **: پتوز می تواند در اثر بیماری های زمینه ای مانند میاستنی گراویس یا آسیب عصبی ایجاد شود. درمان بیماری زمینه ای ممکن است به بهبود یا کاهش پتوز کمک کند.
- نوار یا چسب پلک**: محلول های موقتی مانند چسب پلک یا نوارهای چسب را می توان برای بلند کردن پلک و بهبود تقارن استفاده کرد. این گزینه ها یک راه حل سریع ارائه می دهند اما ممکن است برای استفاده طولانی مدت مناسب نباشند.
- تنظیم دارو**: در برخی موارد پتوز ممکن است از عوارض جانبی برخی داروها باشد. تنظیم دوز یا تغییر به یک داروی جایگزین تحت راهنمایی یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است به بهبود پتوز کمک کند.
- قطره های چشمی**: قطره های چشمی روان کننده می تواند به کاهش خشکی و تحریک مرتبط با پتوز کمک کند، که ممکن است عملکرد پلک ها را بهبود بخشد و ناراحتی را کاهش دهد.
توجه به این نکته مهم است که این درمان‌های غیرجراحی ممکن است برای همه موارد پتوز، به‌ویژه مواردی که ناشی از ضعف شدید عضلانی یا ناهنجاری‌های ساختاری هستند، مؤثر نباشند. در چنین مواردی، مداخله جراحی برای اصلاح افتادگی پلک و بهبود بینایی ممکن است ضروری باشد. مشورت با چشم پزشک یا جراح چشم برای تعیین مناسب ترین رویکرد درمانی بر اساس شرایط فردی ضروری است.
درمان دارویی پتوز
درمان دارویی برای پتوز، افتادگی پلک فوقانی، معمولاً شامل استفاده از داروهایی است که علت زمینه‌ای این بیماری را هدف قرار می‌دهند. انتخاب دارو به علت خاص پتوز بستگی دارد. در اینجا چند نمونه آورده شده است:
میاستنی گراویس**: پتوز ناشی از میاستنی گراویس، یک اختلال عصبی عضلانی خود ایمنی است که در این شرایط، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به گیرنده های سلول های عضلانی که مسئول دریافت سیگنال های عصبی هستند که حرکت ماهیچه ها را کنترل می کنند، حمله می کند. این تداخل منجر به ضعف عضلانی می شود، به ویژه در ماهیچه هایی که حرکات چشم، حالات صورت، جویدن، بلعیدن و صحبت کردن را کنترل می کنند. علائم می توانند بسیار متفاوت باشند و ممکن است با فعالیت بدنی بدتر شوند اما با استراحت بهبود می یابند.
این عارضه اغلب با داروهایی درمان می شود که انتقال عصبی عضلانی را بهبود می بخشد. این داروها عبارتند از:
- مهار کننده های استیل کولین استراز**: داروهایی مانند پیریدوستیگمین (Mestinon) آنزیم استیل کولین استراز را مهار می کند که انتقال دهنده عصبی استیل کولین را تجزیه می کند. با افزایش سطح استیل کولین در محل اتصال عصبی عضلانی، این داروها می توانند قدرت عضلانی، از جمله عضلات کنترل کننده حرکت پلک را بهبود بخشند.
- سرکوب کننده های ایمنی**: در مواردی که مهارکننده های استیل کولین استراز به تنهایی موثر نیستند، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند کورتیکواستروئیدها، آزاتیوپرین یا مایکوفنولات موفتیل ممکن است برای سرکوب پاسخ غیرطبیعی ایمنی در میاستنی گراویس تجویز شوند.
- سندرم هورنر**: پتوز مرتبط با سندرم هورنر، یک بیماری عصبی ناشی از آسیب به اعصاب سمپاتیک صورت، ممکن است با داروها برای رفع علت زمینه ای درمان شود. مثلا:
– **درمان شرایط زمینه ای**: اگر سندرم هورنر به دلیل شرایطی مانند تومورها، آنوریسم ها، یا ترومای موثر بر اعصاب سمپاتیک ایجاد می شود، داروها یا مداخلاتی با هدف مدیریت این شرایط زمینه ای ممکن است به بهبود پتوز کمک کنند. - آسیب یا آسیب عصبی**: پتوز ناشی از آسیب یا آسیب عصبی ممکن است با داروهایی که باعث بازسازی عصب یا کاهش التهاب می شوند کنترل شود. این می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عوامل رشد عصب**: داروها یا قطره های چشمی حاوی فاکتورهای رشد عصبی ممکن است برای تحریک بازسازی و ترمیم عصب استفاده شوند.
- داروهای ضد التهاب **: داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا کورتیکواستروئیدها ممکن است برای کاهش التهاب و تورم مرتبط با آسیب عصبی تجویز شوند.
این داروها با افزایش در دسترس بودن استیل کولین، یک انتقال دهنده عصبی درگیر در انقباض عضلانی، به بهبود قدرت عضلانی و کاهش علائمی مانند افتادگی پلک (پتوز) کمک می کنند. نمونه هایی از داروهایی که معمولاً برای این منظور تجویز می شوند عبارتند از پیریدوستیگمین (Mestinon) و نئوستیگمین (Prostigmin). این داروها می توانند به کاهش پتوز و سایر علائم ضعف عضلانی در افراد مبتلا به میاستنی گراویس کمک کنند. با این حال بیمار، مهم است که توجه داشته باشید که پاسخ های فردی به این داروها می تواند متفاوت باشد و ممکن است برای همه موثر نباشد - سایر علل**: پتوز ناشی از عواملی مانند ضعف عضلانی، ناهنجاری های ساختاری یا عوارض جانبی دارویی ممکن است درمان دارویی خاصی نداشته باشد. در چنین مواردی، گزینه های درمانی دیگری مانند جراحی یا اقدامات حمایتی ممکن است در نظر گرفته شود.
برای افراد مبتلا به پتوز بسیار مهم است که توسط چشم‌پزشک یا متخصص مغز و اعصاب مورد ارزیابی کامل قرار گیرند تا علت زمینه‌ای این بیماری مشخص شود و یک برنامه درمانی مناسب تهیه شود، که ممکن است در صورت لزوم شامل داروها همراه با سایر مداخلات باشد.
سخن پایانی
پتوز حالتی است که با افتادگی یا افتادگی پلک فوقانی مشخص می شود. این می تواند یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد. درمان پتوز بدون جراحی از طریق عصا پلک یا نوار چسب ، تزریق بوتاکس ، تمرینات پلک ، درمان شرایط زمینه ای ،نوار یا چسب پلک ، تنظیم دارو صورت می پذیرد .درمان دارویی پتوز از راه مهار کننده های استیل کولین استراز ، داروی رفع سندرم هورنر ، درمان شرایط زمینه ای ،داروهای بازسازی رشد عصب ، داروهای ضد التهاب انجام می گیرد .